ماجرای شنیدنی لیلة المبيت در کلام عالم سرشناس اهل تسنن

ثعلبی مفسر سرشناس اهل تسنن در کتاب خود می نویسد :
در بعضی از کتاب ها دیدم که هنگامی که رسول الله صلی الله علیه  واله قصد هجرت به مدینه فرمود ، علی بن ابی طالب را برای ادای دیون و بازگرداندن امانتی هایی که نزدشان بود ، جانشین خود کرد و در ان شبی که به سمت غار از مکه خارج شد و مشرکین خانه اش را احاطه کرده بودند ؛ به وی دستور داد که در بسترش بخوابد و به او فرمود : خود را در برد حضرمی من بپوشان ، به اراده پروردگارهیچ آسیبی به تو وارد نمی شود .
علی علیه السلام دستور پیامبر صلی الله علیه و اله را انجام داد .
پس از این بود که خداوند به جبرئیل و میکائیل وحی فرمود که من میان شما دو ملک برادری قرار دادم و عمر یکی را بیشتر از دیگری قرار دادم . کدام یک از شما حاضر است که ايثار کند و عمر بیشتر را به برادرش بدهد ؟
جبرئیل و میکائیل هر کدام عمر طولانی را برای خود انتخاب کردند.
پس خداوند و به ایشان وحی فرمود : هیچکدام مانند علی علیه السلام نبودید
میان او و پیامبرم محمد برادری قرار دادم و علی در بستر برادرش خوابید تا جان خود را فدای او کند و زندگی طولانی تر را برای او خواست .
به زمین فرو روید و او را از دشمنانش حفظ کنید
پس دو ملک به زمین فرود آمدند و جبرئیل بالای سر علی علیه السلام و میکائیل نزد پایش قرار گرفتند . جبرئیل ندا داد : به به چه کسی شبیه توست ای پسر ابی طالب که خدا به او مباهات به ملائکه کند .
پس خداوند این ایه را بر پیامبرش صلی الله علیه و اله که در راه مدینه بود در شان علی علیه السلام نازل فرمود :
{وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ}   سوره بقره ایه 207

و از ميان مردم كسى است كه جان خود را براى طلب خشنودى خدا مى‏ فروشد و خدا نسبت به [اين] بندگان مهربان است

أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ الثَّعْلَبِيِّ الْمُفَسِّرِ، قَالَ:
 رَأَيْتُ فِي بَعْضِ الْكُتُبِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَمَّا أَرَادَ الْهِجْرَةَ، خَلْفَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ بِمَكَّةَ لِقَضَاءِ دُيُونِهِ وَرَدِّ الْوَدَائِعِ الَّتِي كَانَتْ عِنْدَهُ، وَأَمَرَهُ لَيْلَةَ خَرَجَ إِلَى الْغَارِ، وَقَدْ أَحَاطَ الْمُشْرِكُونَ بِالدَّارِ، أَنْ يَنَامَ عَلَى فِرَاشِهِ،
 وَقَالَ لَهُ: " اتَّشِحْ بِبُرْدِي الْحَضْرَمِيِّ الأَخْضَرِ، فَإِنَّهُ لا يَخْلُصُ إِلَيْكَ مِنْهُمْ مَكْرُوهٌ، إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى "،
 فَفَعَلَ ذَلِكَ،
 فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَى جِبْرِيلَ، وَمِيكَائِيلَ عَلَيْهِ السَّلامُ، أَنِّي آخَيْتُ بَيْنَكُمَا، وَجَعَلْتُ عُمْرَ أَحَدِكُمَا أَطْوَلَ مِنْ عُمْرِ الآخَرِ، فَأَيُّكُمَا يُؤْثِرُ صَاحِبَهُ بِالْحَيَاةِ؟
 فَاخْتَارَا كِلاهُمَا الْحَيَاةَ،
 فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ إِلَيْهِمَا: أَفَلا كُنْتُمَا مِثْلَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ؟ !
 آخَيْتُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ نَبِيِّي مُحَمَّدٍ، فَبَاتَ عَلَى فِرَاشِهِ، يُفْدِيهِ بِنَفْسِهِ، وَيُؤْثِرُهُ بِالْحَيَاةِ،
اهْبِطَا إِلَى الأَرْضِ فَاحْفَظَاهُ مِنْ عَدُوِّهِ،
 فَنَزَلا، فَكَانَ جِبْرِيلُ عِنْدَ رَأْسِ عَلِيٍّ، وَمِيكَائِيلُ عِنْدَ رِجْلَيْهِ،
 وَجِبْرِيلُ يُنَادِي: بَخٍ بَخٍ! مَنْ مِثْلُكَ يَابْنَ أَبِي طَالِبٍ يُبَاهِي اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ بِهِ الْمَلائِكَةَ! !؟
فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَلَى رَسُولِهِ وَهُوَ مُتَوَجِّهٌ إِلَى الْمَدِينَةِ فِي شَأْنِ عَلِيٍّ:
 {وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ}

تفسير الثعلبي (الكشف والبيان) نویسنده : الثعلبي    جلد : 2  صفحه : 126
اسد الغابه - ط العلميه نویسنده : ابن الأثير، عزالدین    جلد : 4  صفحه : 87