جایگاه برائت در مکتب اهل بیت(علیهم السّلام)

(زمان خواندن: 5 - 10 دقیقه)

تبری و بیزاری جستن از دشمنان اهل بیت(علیهم السّلام) از منظر معصومین(علیهم السّلام) دارای جایگاه بس والایی است که به اختصار به 6 مورد آن بسنده می‌کنیم.
تبری به معنای بیزاری جستن و انزجار و دشمنی با دشمنان خاندان پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می‌باشد که از قبول نداشتن و نپذیرفتن ولایت آنها شروع شده و در مراحل بعدی به اظهار و ابراز نفرت و خشم درونی و همچنین به اعلان انزجار می‌رسد، و از دیدگاه حضرات معصومین(علیهم السلام) چنان حائز اهمیت است که رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «....لايجوز احد علی الصراط الا ببراءة من اعداء علی عليه السّلام»

« هیچ کسی از پل صراط نخواهد گذشت مگر آنکه برائت و بیزاری از دشمنان علیّ (علیه السّلام)  داشته  باشد ». (الفضائل شاذان بن جبرئیل، ص 59)
برای اعلام و اظهار برائت روشهای متعدد و گوناگونی وجود دارد که از اولین مرحله زندگی - یعنی نام‌گذاری - شروع شده و تا لحظات پایانی - یعنی تلقین میت - به صورت مستمر ادامه دارد، چنانچه امام موسی کاظم(علیه السّلام) با اعجاز در گهواره به زبان فصیح به «یعقوب سراج» که اسم نوزاد خویش را حمیراء [ عایشه] نامگذاری کرده بود، فرمودند:   «اذهب فغير اسم ابنتک التی سميتها امس، فانه اسم يبغضه الله»
 «برو نامی که دیروز برای دخترت انتخاب کردی تغییر ده، خدا این اسم را مبغوض می‌دارد». (کافی، ج 1، ص 310)؛
همانگونه که در تلقین میت چنین می‌گوییم: «....يا فلان بن فلان اذا اتاک الملکان المقربان» وقتی دو فرشته مقرب آمدند، نام امامان معصوم علیهم السّلام را یکی پس از دیگری ذکر نموده و در ادامه بگو: «ائمتی و سادتی و قادتی بهم اتولی و من اعدائهم اتبرء فی الدنيا والاخرة» (مفاتیح الجنان احکام اموات)

2. تبرّی لازمه اجتناب ناپذیر تشیع
تبری در فرهنگ روایات معصومین (علیهم السّلام) جایگاه خاص و ویژه‌ای دارد به گونه‌ای که اگر شخص، بیزاری از دشمنان اهل بیت(علیهم السّلام) نجوید هرگز در زمره شیعیان و محبین محسوب نخواهد شد. امام صادق(علیه السّلام) در ضمن روایتی فرمودند:« هيهات کذب من ادعی محبتنا ولم يتبرأ من عدوّنا »

« هرگز! دروغ می‌گوید کسی که ادعای محبت ما را دارد در حالی که از دشمنان ما بیزاری نمی‌جوید ». (بحارالانوار، ج 27، ص 58)
همچنین حضرت(علیه السّلام) فرمودند: «محبت و ولایت اولیای الهی و بیزاری از دشمنان آنها واجب است؛ برائت از کسانی که بر آل محمد(علیهم السّلام) ستم کرده، حرمت آنها را هتک نموده، فدک و میراث حضرت فاطمه زهرا علیها السّلام  را به زور گرفتند و حقوق آن حضرت و امیرالمؤمنین حضرت علی (علیهم السّلام) را به یغما بردند. همان کسانی که خانه حضرت فاطمه علیها السّلام  را آتش زدند اساس و بنیان ستم را استوار و سنت و سیره پیامبر(صلی الله علیه و آله) را دگرگون نمودند. برائت از ناکثین که بیعت خود را شکسته، جنگ جمل را به راه انداختند و قاسطین [معاویه و اصحابش در جنگ صفین] و مارقین [خوارج نهروان]، برائت از انصاب و ازلام، پیشوایان ضلالت و گمراهی و سرمداران ظلم و ستم از اولین و آخرین،.برائت از اشقی الاولین و الآخرین [ابن ملجم] و بیزاری از همه قاتلان اهل بیت(علیهم السّلام) واجب است...» (الخصال شیخ صدوق، ص 607).
و در این زمینه حضرت ثامن الحجج(علیه السّلام) فرمودند: «شيعتنا الذين يقيمون الصلاة و يؤتون الزکاة و يحجون البيت الحرام و يصومون شهر رمضان و يوالون اهل البيت و يتبروؤن من اعدائهم...» «شیعیان ما کسانی هستند که نماز به پا داشته و زکات می‌دهند، حج خانه خدا به جا آورده و ماه رمضان روزه می‌گیرند، اهل بیت را دوست داشته و از دشمنان آنها بیزاری می‌جویند». (بحار الانوار، ج 8، ص 59).

 شیخ صدوق اعلی الله مقامه الشّریف  در کتاب اعتقادات خویش در این باره می‌فرماید: «اعتقاد ما [شیعیان] درباره ظالمان این است که آنها ملعون هستند و برائت از آنها واجب است... اعتقاد ما [شیعیان] درباره «برائت» این است که برائت و بیزاری از بت‌های چهارگانه آن چهار مرد [...و... و... و معاویه[ و آن چهار زن ...و...و هنده و ام‌حکم]] و همه پیروان و تابعان آنها واجب است و آنها را شرورترین و بدترین خلق خدا می‌دانیم. اعتقاد به خدا و پیامبر(صلّی الله علیه و آله) و ائمّه اطهار(علیهم السّلام) بدون بیزاری از دشمنانشان ارزشی ندارد».
 (الاعتقادات فی دین الامامیه، ص 102)

3. قبولی ولایت و اعمال در پرتو تبری
 تبرّی از دشمنان اهل بیت(علیهم السّلام) شرط مردود یا مقبول شدن اعمال و عبادات می‌باشد. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به مولا امیرالمومنین(علیه السلام) فرمودند:«....يا علی و الذی بعثنی بالنبوة و اصطفانی علی جميع البرية لو ان عبدا عبدالله الف عام ما قبل الله ذلک منه الا بولايتک و ولاية الائمة من ولدک و ان ولايتک لاتقبل الا بالبرائة من اعدائک و اعداء الائمه من ولدک بذلک اخبرنی جبرئيل(علیه السلام) {فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْيَكْفُرْ}» .
 «یا علی! قسم به خدایی که مرا به پیامبری برگزید و بر همه مردمان مبعوث گردانید، اگر بنده‌ای هزار سال خدا را عبادت کند، خدا از او نمی‌پذیرد مگر با اعتقاد به ولایت تو و ولایت امامان از دودمان تو، و ولایت تو پذیرفته نیست مگر به برائت و بیزاری و تنفر از دشمنان تو و دشمنان دودمانت، این مطلبی است که جبرئیل از جانب خدای تعالی آورده: «هر کس خواست بپذیرد و هر که خواهد انکار نماید و کافر شود».(مائة منقبة، المنقبة التاسعة)

 چنانچه امام سجّاد(علیه السّلام) فرمودند: «...ان محمداً لسيد الاولين و الآخرين و ان آل محمد خير آل النبيين و ان اصحاب محمد الموالين لاولياء محمد و علیّ عليهما السّلام و المتبرئين من اعدائهما افضل الصحابة المرسلين و ان امة محمد الموالين لاولياء محمد و علی، المتبرئين من اعدائهما افضل امم المرسلين و ان الله تعالی لايقبل من احد عملا الا بهذا الاعتقاد و لايغفرله ذنبا ولايقبل له حسنة ولايرفع له درجة الا به»

«حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) سرور و آقای اولین و آخرین است و خاندان او بهترین خاندان پیامبران، و اصحاب او که ولایت پیامبر و امیرالمؤمنین، را پذیرفته و از دشمنان آن دو بیزاری داشته باشند بهترین صحابه‌اند؛ و امت او که ولایت پیامبر و امیرالمؤمنین حضرت علی علیها السلام ، را پذیرفته و از دشمنان آن دو بیزاری جسته باشند از امت‌های بقیه پیامبران افضل و برترند. همانا خدا از هیچ کس عملی را نمی‌پذیرد، گناه کسی را نمی‌آمرزد، حسنه‌ای را قبول نمی‌کند، مقام و درجه کسی را بالا نمی‌برد مگر با این اعتقاد» . (تفسیر امام حسن عسکری (علیه السّلام) ، ص 627).

شخصی از امام سجاد(علیه السّلام) پرسید: سبب قبول شدن نماز چیست؟ حضرت فرمودند: «ولايتنا و البرائة من‌اعدئنا» «ولایت پذیری از ما و بیزاری از دشمنان ما». (مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، ص 274).

امام حسن عسکری(علیه السّلام) نیز فرمودند: «... و ان الله يزکی اعمالک و يضاعفها بموالاتک لهم و براءتک من اعدائهم...» .

«خداوند به واسطه ولایت اهل بیت(علیهم السّلام) و بیزاری از دشمنان آنها اعمالت را پاکیزه می‌کند و [پاداشی] مضاعف بر آن عنایت می‌فرماید».(تفسیر امام حسن عسکری علیه السّلام ، ص 365)

4.بعثت انبیاء برای اعلان تبری:
امام باقر(علیه السِّلام) فرمودند: «ما بعث الله نبيا قط الابولايتنا و البراءة من عدونا و ذلک قول الله فی کتابه {وَ لَقَدْ بَعَثْنا في كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ» .
« خدای تعالی هیچ پیامبری را مبعوث نکرده مگر به  [ اعلان] ولایت ما و بیزاری و برائت از دشمنان ما، چنانکه خدای تعالی در قرآن می‌فرماید: «همانا ما در میان هر امتی پیغمبری فرستادیم [تا به خلق ابلاغ کند] که خدا را بپرستید و از طاغوت دوری کنید، پس بعضی مردم را خدا هدایت کرد و بعضی دیگر در ضلالت و گمراهی ثابت ماندند.» (تفسیر عیاشی، ج 2، ص 258)

5. اشتیاق نگهبانان و حوریان بهشتی به تبری‌جویان
امام حسن عسکری(علیه السّلام) فرمودند: «پس از ساخته شدن منبر برای پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، ناله‌ای از تنه درخت خرما - که به آن تکیه می‌داد - به گوش رسید، رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «والذی بعثنی بالحق نبيا ان حنين خزان الجنان و حورها و قصورها الی من يوالی محمد و عليا و آلهما الطيبين و يبرء من اعدائهما لاشد من حنين هذا الجذع الی رسول الله...» .

«قسم به خدایی که مرا به حق به پیامبری برانگیخت! اشتیاق خازنان [ فرشتگان موکل بر] بهشت و حوریان بهشتی و کاخهای بهشتی به کسی که به ولایت محمد و علی‘ و خاندان پاک آن دو اعتقاد دارد و بیزاری از دشمنان آنها می‌جوید،از اشتیاق و علاقه این درخت به من بیشتر است».(بحارالانوار، ج 8، ص 163)

6. عنایت اهل بیت (علیهم السّلام) نسبت به تبری‌جویان
اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السّلام) برای برائت جویان ارزش فوق‌العاده‌ای قائل بوده‌ و به مدح و ستایش آنها پرداخته‌اند، که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
1.    امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه السلام) در وصف «سلمان» و «ابوذر» و «مقداد» فرمودند: «رحم الله سلمان و اباذر و المقداد ما کان اعرفهم بهما واشد برائتهم منهما و لعنتهم لهما...» 

«رحمت خدا بر سلمان و ابوذر و مقداد! چقدر شناخت آنها نسبت به آن دو [ عمر و ابوبکر] دقیق و تنفرشان از آن دو شدید بود! و چه بسیار بر آن دو لعن و نفرین می‌فرستادند.» (کتاب سلیم بن قیس، ص 440)
2.    در ضمن روایتی دیگر آمده است که پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم ) در وصف «مقداد» به حضرت علیّ (علیه السّلام) فرمودند: «يا علی! المقداد اخوک فی الدين و قد قدمک فکانه بعضک حباً لک و تعصباً علی اعدائک...» .

«یا علی! مقداد برادر دینی توست و تو را بر خویش ترجیح می‌دهد. گویا او بخشی از وجود توست، چون تو را دوست می‌دارد و در دشمنی با دشمنان تو تعصب دارد..» (بحارالانوار، ج 30، ص 224)
3.    محمد بن ابی بکر» نیز یکی از کسانی است که امام صادق (علیه السّلام) در وصف او فرمودند: «رحمه الله و صلی الله عليه» .

«رحمت خدا و صلوات خدا بر او باد» (الاختصاص شیخ مفید، ص 69) .چرا که او با امیرالمومنین بیعت کرد بر برائت بیزاری از پدرش ابوبکر «عن ابی جعفر» (علیه السّلام) قال: «ان محمدبن ابی بکر بايع علياً علی البراءة من ابيه»: (اختیار معرفة الرجال شیخ طوسی، ج 1، ص 282، ح 114). و همچنین با حضرت بیعت کرد بر برائت و بیزاری از عمر «عن ابی جعفر» (علیه السلام) قال : «بايع محمد بن ابی بکر علی البراءة من الثانی» (همان، حدیث 115)

ماهنامه امام شناسی شماره 29

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مؤسسه جهانی سبطین علیهما السلام

loading...
اخبار مؤسسه
فروشگاه
درباره مؤسسه
کلام جاودان - اهل بیت علیهم السلام
آرشیو صوت - ادعیه و زیارات عقائد - تشیع

@sibtayn_fa





مطالب ارسالی به واتس اپ
loading...
آخرین
مولودی
ادعیه ماه رمضان
سخنرانی
تصویر

روزشمارتاریخ اسلام

1 رمضان

مرگ مروان بن حکم در اول رمضان سال ۶۵ هـ .ق. مروان در ۸۱ سالگی در شام به...


ادامه ...

4 رمضان

مرگ زیاد بن ابیه عامل معاویه در بصره در چهارم رمضان سال ۵۳ هـ .ق. زیاد در کوفه...


ادامه ...

6 رمضان

تحمیل ولایت عهدی به حضرت امام رضا علیه السلام توسط مأمون عباسی بعد از آنکه مأمون عباسی با...


ادامه ...

10 رمضان

١ ـ وفات حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) همسر گرامی پیامبر(صلی الله علیه و آله و...


ادامه ...

12 رمضان

برقراری عقد اخوت بین مسلمانان توسط رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگامی که...


ادامه ...

13 رمضان

مرگ حجاج بن یوسف ثقفی،‌ حاکم خونخوار بنی امیه در سیزدهم رمضان سال ۹۵ هـ .ق حاکم خونخوار...


ادامه ...

14 رمضان

شهادت مختار بن ابی عبیده ثقفی در چهاردهم رمضان سال ۶۷ هـ .ق مختار بن ابی عبیده ثقفی...


ادامه ...

15 رمضان

١ ـ ولادت با سعادت سبط اکبر، حضرت امام مجتبی(علیه السلام)٢ ـ حرکت حضرت مسلم بن عقیل...


ادامه ...

16 رمضان

ورود محمد بن ابی بکر به مصر در شانزدهم رمضان سال ۳۷ هـ .ق محمد بن ابی بکر...


ادامه ...

17 رمضان

١ ـ معراج پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)٢...


ادامه ...

19 رمضان

ضربت خوردن امیرمؤمنان حضرت امام علی (علیه السلام) در محراب مسجد کوفه در نوزدهم ماه مبارک رمضان سال...


ادامه ...

20 رمضان

فتح مکه توسط سپاهیان اسلام در روز بیستم رمضان سال هشتم هـ .ق سپاهیان اسلام به فرماندهی رسول...


ادامه ...

21 رمضان

١ ـ شهادت مظلومانه امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام٢ ـ بیعت مردم با امام حسن مجتبی علیه...


ادامه ...

23 رمضان

نزول قرآن کریم در شب بیست و سوم رمضان کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن مجید نازل گردید. برخی چنین...


ادامه ...

29 رمضان

وقوع غزوه حنین در بیست و نهم رمضان سال هشتم هـ .ق غزوه حنین به فرماندهی رسول گرامی...


ادامه ...

30 رمضان

درگذشت ناصر بالله عباسی در سی ام رمضان سال ۶۲۲ هـ .ق احمد بن مستضیء ناصر بالله درگذشت....


ادامه ...
0123456789101112131415

انتشارات مؤسسه جهانی سبطين عليهما السلام
  1. دستاوردهای مؤسسه
  2. سخنرانی
  3. مداحی
  4. کلیپ های تولیدی مؤسسه

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page