بَابٌ فِي أَنّ الْأَئِمّةَ ع يَزْدَادُونَ فِي لَيْلَةِ الْجُمُعَةِ
1- حَدّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ الْقُمّيّ وَ مُحَمّدُ بْنُ يَحْيَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْكُوفِيّ عَنْ مُوسَى بْنِ سَعْدَانَ عَنْ عَبْدِ اللّهِ بْنِ أَيّوبَ عَنْ أَبِي يَحْيَى الصّنْعَانِيّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّهِ ع قَالَ قَالَ لِي يَا أَبَا يَحْيَى إِنّ لَنَا فِي لَيَالِي الْجُمُعَةِ لَشَأْناً مِنَ الشّأْنِ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا ذَاكَ الشّأْنُ قَالَ يُؤْذَنُ لِأَرْوَاحِ الْأَنْبِيَاءِ الْمَوْتَى ع وَ أَرْوَاحِ الْأَوْصِيَاءِ الْمَوْتَى وَ رُوحِ الْوَصِيّ الّذِي بَيْنَ ظَهْرَانَيْكُمْ يُعْرَجُ بِهَا إِلَى السّمَاءِ حَتّى تُوَافِيَ عَرْشَ رَبّهَا فَتَطُوفَ بِهِ أُسْبُوعاً وَ تُصَلّيَ عِنْدَ كُلّ قَائِمَةٍ مِنْ قَوَائِمِ الْعَرْشِ رَكْعَتَيْنِ ثُمّ تُرَدّ إِلَى الْأَبْدَانِ الّتِي كَانَتْ فِيهَا فَتُصْبِحُ الْأَنْبِيَاءُ وَ الْأَوْصِيَاءُ قَدْ مُلِئُوا سُرُوراً وَ يُصْبِحُ الْوَصِيّ الّذِي بَيْنَ ظَهْرَانَيْكُمْ وَ قَدْ زِيدَ فِي عِلْمِهِ مِثْلُ جَمّ الْغَفِيرِ
اصول كافى جلد 1 صفحه: 372 رواية: 1
1- ابا يحيى صنعانى گويد: امام صادق عليه السلام به من فرمود: اى ابا يحيى براى ما در شب هاى جمعه شأن بزرگى است، عرض كردم قربانت: آن شأن چيست؟ فرمود: به ارواح پيغمبران و اوصياء در گذشته و روح وصيى كه درآن جا هفت دور طواف كنند و نزد هر ركنى از اركان عرش دو ركعت نماز گزارند پس به كالبدهاى پيشين خود بر گردند، چون صبح شود، پيغمبران و اوصياء از شادى سرشار باشند و آن وصيى كه در ميان شماست مقدار زيادى به عملش افزوده شده باشد.
شرح :
راجع به رفتن و برگشتن روح امامى كه زنده و در بين مردم است علامه مجلسى (ره) توجيهاتى مى كند و می فرمايد: ممكن است مقصود از آن روح در بدن مثالى و يا اصل روح باشد اگر بگویيم روح در خواب مجسم می شود و يا مقصود تعلق يافتن ارواح مقدس ايشان است به ملاء اعلى و گزاردن نماز بر سبيل استعاره و مجاز است ولى در آخر سخن می فرمايد و چه خوب می فرمايد به اين گونه مطالب ايمان اجمالى يافتن بهتر و سالم تر است.
مقصود مجلسى (ره) اين است كه ما از اين روايت همين قدر می فهميم كه روح امام كيفيت اين ارتباط را چون خودشان نفرموده اند ما نمی دانيم، پس ما به همين مقدار عقيده داريم و بيش از اين چيزى از پيش خود نمى گویيم.
2- مُحَمّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي زَاهِرٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمّدٍ الْكُوفِيّ عَنْ يُوسُفَ الْأَبْزَارِيّ عَنِ الْمُفَضّلِ قَالَ قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللّهِ ع ذَاتَ يَوْمٍ وَ كَانَ لَا يُكَنّينِي قَبْلَ ذَلِكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللّهِ قَالَ قُلْتُ لَبّيْكَ قَالَ إِنّ لَنَا فِي كُلّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ سُرُوراً قُلْتُ زَادَكَ اللّهُ وَ مَا ذَاكَ قَالَ إِذَا كَانَ لَيْلَةُ الْجُمُعَةِ وَافَى رَسُولُ اللّهِ ص الْعَرْشَ وَ وَافَى الْأَئِمّةُ ع مَعَهُ وَ وَافَيْنَا مَعَهُمْ فَلَا تُرَدّ أَرْوَاحُنَا إِلَى أَبْدَانِنَا إِلّا بِعِلْمٍ مُسْتَفَادٍ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَأَنْفَدْنَا
اصول كافى جلد 1 صفحه: 373 رواية: 2
2- مفضل (بن عمر كه كنیه اش اباعبدالله است) گويد: روزى امام صادق عليه السلام به من فرمود: اى اباعبدالله و تا آن روز مرا به كنیه ام نخوانده بود من عرض كردم: لبيك: فرمود: براى ما در هر شب جمعه شادى و سروری است. عرض كردم: خدايش افزايش دهد، آن سرور چيست؟ فرمود: چون شب جمعه شود، پيغمبر صلى الله عليه و آله به عرش خدا برآيد و ائمه عليهم السلام برآيند و ما نيز با ايشان برآیيم، پس ارواح ما به بدن هايمان باز نگردد، مگر با علمى كه استفاده شده باشد و اگر چنين نباشد علم ما نابود گردد.
3- مُحَمّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطّابِ عَنْ عَبْدِ اللّهِ بْنِ مُحَمّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ أَحْمَدَ الْمِنْقَرِيّ عَنْ يُونُسَ أَوِ الْمُفَضّلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّهِ ع قَالَ مَا مِنْ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ إِلّا وَ لِأَوْلِيَاءِ اللّهِ فِيهَا سُرُورٌ قُلْتُ كَيْفَ ذَلِكَ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ إِذَا كَانَ لَيْلَةُ الْجُمُعَةِ وَافَى رَسُولُ اللّهِ ص الْعَرْشَ وَ وَافَى الْأَئِمّةُ ع وَ وَافَيْتُ مَعَهُمْ فَمَا أَرْجِعُ إِلّا بِعِلْمٍ مُسْتَفَادٍ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَنَفِدَ مَا عِنْدِي
اصول كافى جلد 1 صفحه: 373 رواية: 3
3- امام صادق عليه السلام فرمود: شب جمعه اى نباشد، جز اين كه براى اولياء الله در آن شب سرورى هست. راوى گويد عرض كردم: قربانت گردم آن سرور چيست؟ فرمود: چون شب جمعه شود، پيغمبر صلى الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام به عرش برآيند و من هم با ايشان برآيم و جز اين نباشد كه با علم استفاده شده برگردم و اگر چنين نبود، آن چه نزدم هست نابود مى شد.
